Spomeničko područje Starog Rasa
Istorijat
Stari Ras je bio srpski srednjovjekovni grad i središnja prestonica srpske srednjovjekovne države Raške. Niz spomenika ilustruje istorijski i duhovno-umjetnički kontinuitet u životu ovog prostora, od Nemanjinog osvajanja vlasti i postavljanja temelja nezavisnoj srpskoj državi, preko ustanovljavanja prve kovnice novca u doba kralja Radoslava, smjene na prijestolu na
Deževskom saboru, do cara Dušana i najvećeg vojno-političkog uspona zemlje, pa i tokom perioda turske dominacije. Arhitektonska i slikarska ostvarenja autentičnih i neprocjenjivihumjetničkihvrijednosti čvrsto su povezana sa događajima i ličnostima od presudnog značaja za istoriju srpskog naroda u vremenskom rasponu od više vijekova. Na ovom prostoru se nalaze crkva Sv. Petra i Pavla, manastiri Đurđevi stupovi i Sopoćani, ostaci utvrđenja iznad ušća Sebečevskerijeke u Rašku i niz drugih arheoloških lokaliteta.
Detalji o kulturnom dobru
Spomeničko područje starog Rasa proglašeno je za Prostorno kulturno-istorijsku cjelinu od izuzetnog značaja. Stari Ras je srednjevekovni kompleks spomenika koji se nalazi na mjestu na kome su se spajali putevi sa zapada i juga i vodili dalje ka istoku. Tokom jednog milenijuma tu su se smjenjivale razne vojske, države, a značaj grada je vremenom rastao i opadao. Kompleks se sastoji od više spomenika, a najznačajniji lokaliteti koji su obuhvaćeni istraživanjima su: Gradina na Pazarištu sa Podgrađem, Trgovište, Gradina u Postenju, Reljina gradina, crkva u Naprelju i latinska crkva u Postenju. Gradina na Pazarištu sa Trgovištem zajedno sa obližnjim manastirom Sopoćani, manastirom Đurđevi Supovi i crkvom svetih Apostola Petra i Pavla svedoči o veličini i značaju Rasa u srpskoj srednjovekovnoj državi.