Manastir Đurđevi stupovi
Istorijat
Manastir Đurđevi stupovi datira iz 1213. godine. Od XVIII do XX veka Turci su 5 puta pljačkali i palili manastir. U trećoj deceniji XIX vijeka Đurđeve Stupove obnavlja Mojsije Zečević, koji u konacima otvara školu. U drugoj polovini XIX vijeka u manastiru se održavaju značajni istorijski skupovi. Obimna rekonstrukcija crkve izvršena je 1926. godine.
U ovom manastiru sačuvani su djelovi starog freskopisa. Po novijim istraživanjima spoljna priprata je freskopisana u vreme cara Dušana. Ostaci fresaka u oltaru takođe potiču iz doba Nemanjića. Do 1930-tih u blizini manastira je postojao stari šuplji hrast za koga se mislilo da je zasađen u vreme Nemanjića. Manastir je avgusta 2013. godine obeležio 800 godina postojanja.
Detalji o kulturnom dobru
Od prvobitnog manastirskog kompleksa sačuvana je samo crkva. Crkva Sv. Đorđa ima složen arhitektonski kompleks, iz kojeg se izdvajaju tri prostorne celine. Najstariji dio je jednobrodna osnova sa polukružnom apsidom i osmo ugaonom kupolom. Na ovaj dio se nadovezuje priprata sa snažnim bočnim postrojenjima, širim od crkve. Između njih je visoka četvrtasta kula. Zdanje se završava prostranom pravougaonom spoljnom pripratom. Materijal je sivi krečnjak i siga, složeni u nepravilne horizontalne redove. Egzonarteks je od lošijeg materijala i u nižim zonama ima ugrađene antičke spolije. U prostornoj koncepciji Sv. Đorđa osjeća se uticaj primorskog graditeljstva, posebno Kotora. U crkvi se nalazi grob ktitora sa dekorativnom pokrivnom pločom i freskonatpisom na zidu iznad nje. Od nekadašnjeg živopisa očuvani su samo fragmenti. Sa djelova fresaka u oltaru i priprati nestao je bojeni sloj. Manje površine freskopisa u spoljnjoj priprati sa temom menologa su kvalitetnije odrađeni i datiraju okvirno iz sredine XIV vijeka. Pored ostataka prvobitnih originalnih fresaka, u manastiru se čuva i jevanđelje u srebrnim koricama, kao i veliki krst, remek delo majstora iz XIX veka.