Manastir Dobrilovina
Istorijat
Izgradnja manastirskog kompleksa počela je 1593. godine, a završena 1610. godine. Kroz ceo XVII i XVIII vijek, manastir je više puta stradao od turskih najezda kada su uništavani imovina i dragocenosti manastira. Crkva sv. Đorđa sagrađena je 1609. za vreme igumana Jovana, zaslugom vojvode Radiča Miloševića i grupe lokalnih kneževa. Dobrilovina je bila dobro snabdevena crkvenim predmetima.
Iako je imao skrovit i nepristupačan položaj, Turci su, ipak, 1799. godine opustošili Dobrilovinu. Pre ovog napada, kaluđeri su uspeli da pokupe dragocene stvari iz manastira i sakriju ih u jednoj pećini. Ovi obredni predmeti nikada nisu vraćeni u Dobrilovinu. Zapušteni manastir je uspeo da obnovi jeromonah Makarije, koji je stigao iz manastira Vraćešnice 1833. godine, uz pomoć Jovana Savića i popa Vida iz Šaranaca. Ubrzo je došlo do novog napuštanja Dobrilovine, kako svedoči rukopis manastirskog Katastika iz 1833. godine. Nastojatelj Mihailo Dožić, uz pomoć Šaranaca, obnovio je manastir 1866. godine. Dožić je otvorio i školu u manastiru. Turci su posljednji put uništili Dobrilovinu 1877. godine, zapalili su konake, a crkvu devastirali. Crkva je obnovljena 1905. godine. Dragocenosti iz Dobrilovine nažalost nisu sačuvane. Deset rukopisa koji su čuvani u Narodnoj biblioteci u Beogradu, nestali su u bombardovanju 1941. godine, dok se u Nikoljcu čuva jedan deo knjiga iz Dobrilovine.
Detalji o kulturnom dobru
Manastir Dobrilovina se nalazi u selu Don ja Dobrilovina u dolini Tare, na njenoj levoj obali, neposredno pored puta Mojkovac – Žabljak. Crkva u manastiru posvećena je svetom Đorđu. Crkva je bila važan činilac društvenog i političkog razvoja u Polimlju i Potarju. Iako bez većeg imanja, Dobrilovi na je bila zaštićen a nepristupačnim terenom. U manastiru su radili prepisivači, čije su knjige ugledne narodne vođe tražili i veoma cenili. Zbog aktivnosti Dobrilovinskih monaha, Turci su često napadali manastir, nanosivši mu znatne štete, ali bi ga lokalno stanovništvo posle svakog takvog pustošenja obnavljalo , dajući mu uvek novi i lepši sjaj. Freske koje se nalaze u toj crkvi oslikane su u XVII veku i pomalo su izbledele i oštećene, ali i dalje predstavljaju predivan primer srednjovekovne umetnosti. Krajem XIX veka pored crkve je dograđen drveni zvonik koji je i danas vizuelni simbol ovog manastira. U neposrednoj blizini manastirske porte nalaze se i ruševine starog konaka. Freskopis manastira je delimično očuvan.
Manastirska crkva proporcijama, mada umanjenih dimenzija, podseća na Manastir Moraču, pa je poznata i pod nazivom „mala Morača”. Izgradnja konaka ispred objekta crkve, svojim položajem, volumenom i arhitekturom ugrozila je prostornu dominaciju ovog kulturnog dobra.