Crkva Sv. Petra i Pavla
Istorijat
U neposrednoj blizini Tutina, kraj groblja u selu Lukavici smještena je crkva posvećena dvojici prvoapostola. Podignuta je u XVI vijeku kao jednostavna prizemna građevina. Crkva je ranije bila poznata i kao crkva svetog cara Konstantina i carice Jelene. Konzervatorsko-restauratorski radovi na arhitekturi i freskopisu izvedeni su u periodu 1967–1971.
Detalji o kulturnom dobru
Crkva sv. Petra i Pavla nalazi se na 1,5km od centra Tutina, pa je narod ovog grada zove i starom narodnom crkvom. Crkva predstavlja spomenik kulture od velikog značaja. U porti crkve nalazi se i gradsko pravoslavno groblje. Crkva je jednostavna, omalterisanih fasada i strmog dvovodnog krova pokrivenog šindrom, i samo polukružnom apsidom spolja odaje svoju namjenu. Jedinstven prostor naosa natkriven je poluobličastim svodom, a priprata kao posebno odjeljenjeje kasnije prizidana uz hram. Unutar ovog neupadljivog zdanja krije se izvanredan slikani ansambl, nastao 1647/1648. godine. Dvojica slikaraprikazali su – uz mnoštvo pojedinačnih likova – ciklus Velikih praznika smještajući svaku scenu u posebno, bordurom omeđeno polje, dok su scene iz ciklusa Hristovih Stradanja izveli kontinualno, u vidu friza. Da su freskopisci poticali odnekud iz severnih oblasti Grčke, otkrivaju tipične ikonografske pojedinosti kakvih nema u domaćem slikarstvu, poput siromašnih i Danilove vizije u sceni Strašnog suda, ili umetanje Bogorodice u kompoziciju Silaska sv. Duha na apostole. Među malobrojnim sačuvanim cjelinama iz sredine XVII veka tutinske freske zauzimaju posebno mjesto, kako zbog nesumnjivih likovnih kvaliteta, tako i zbog sadržajne idejne poruke.